საკვებდანამატები

საკვებდანამატები არის სურსათში დამატებული ისეთი ნივთიერებები, რომელთაც, როგორც წესი, კვებითი ღირებულება არ გააჩნიათ, მაგრამ სამაგიეროდ სურსათს სხვა მიმზიდველ თვისებებს ანიჭებენ: ფერს, გემოს, სუნს, კონსისტენციას, მდგრადობას ბაქტერიებისადმი ან სხვა ზემოქმედებისადმი და ა.შ.„საკვები დანამატი – ნივთიერება, რომელიც ჩვეულებრივ პირობებში არ გამოიყენება სურსათად/ცხოველის საკვებად, მაგრამ ემატება სურსათს/ცხოველის საკვებს წარმოების, გადამუშავების, შეფუთვისა და შენახვის დროს, რის შედეგადაც ეს ნივთიერება ან მისი გარდაქმნის პროდუქტი სურსათის/ცხოველის საკვების ინგრედიენტი ხდება“, სურსათის/ცხოველის საკვების უვნებლობის, ვეტერინარიისა და მცენარეთა დაცვის კოდექსი, მუხლი 2, პუნქტი ქ საკვებდანამატებად არ მიიჩნევა ნივთიერებები, რომლებსაც სურსათს უმატებენ სპეციალურად კვებითი ღირებულების ასამაღლებლად (მაგალითად, ვიტამინები, მიკროელემენტები), ან რომლებიც შემთხვევით მოხვდა სურსათში (დამაბინძურებელი მავნე ნივთიერებები).

ევროკავშირში და საქართველოში დაშვებული საკვებდანამატები E ნიშნით და რიგითი ნომრით აღინიშნება. როგორც წესი, მათი გამოყენება ნორმირებულია (ანუ დადგენილია საკვებ პროდუქტში ამა თუ იმ საკვებდანამატის ზღვრული დაშვებული ოდენობა), ხოლო ზოგიერთის გამოყენება კი იკრძალება. ვინაიდან ზოგიერთი საკვებდანამატი ჯანმრთელობისთვის მავნეა, ხშირია შემთხვევები, როდესაც მწარმოებლები ერიდებიან გამოყენებული საკვებდანამატის E-ნომრის მითითებას და სანაცვლოდ ეტიკეტზე მის ქიმიურ დასახელებას უთითებენ.

საქართველოში საკვებდანამატები რეგულირდება „საკვებდანამატების შესახებ ტექნიკური რეგლამენტით“ და  „საკვებდანამატების გამოყენების სანიტარული წესებითა და ნორმებით“, სადაც მოცემულია ის ნივთიერებები, რომლებიც საქართველოშია დაშვებული. ევროკავშირში დაშვებული საკვებდანამატებისათვის შექმნილია სპეციალური საძიებო სისტემა. მასში დანამატების ძიება შესაძლებელია როგორც საკვებდანამატის, ასევე, სურსათის სახეობის მიხედვით. ანალოგიური საერთაშორისო საძიებო სისტემა აქვს საერთაშორისო ორგანიზაცია კოდექს ალიმენტარიუსს (კოდექს ალიმენტარიუსში დანამატის ძებნისას მიუთითეთ მხოლოდ ნომერი, E-ასოს გარეშე).